JR Pass to bilet na wszystkie pociągi (i parę innych środków transportu) obsługiwanych przez koleje japońskie (JR). Jest dostępny tylko dla turystów. Japończycy, osoby przebywające na working visa itd. nie mogą go kupić. Więcej o jego opłacalności można przeczytać we wpisie „Japan Rail Pass – a na co to komu i jak zamówić?„.

Do uzyskania właściwego biletu potrzebujemy wcześniej zakupionego vouchera (nie może być starszy niż 3 miesiące) i paszportu z wbitym stemplem „temporary visitor”. Dane w paszporcie i na voucherze muszą się zgadzać. Z tymi dwiema rzeczami śmiało można udać się do wyznaczonych punktów. Gdy jesteśmy już na miejscu udajemy się do jednego z okienek, w którym możliwa jest wymiana na JR Pass. Pracownik po sprawdzeniu poprawności danych prosi o wskazanie na kalendarzu daty aktywacji JR Passa (można go aktywować od razu lub z wyprzedzeniem). Na kalendarzu oznaczone jest również, w jaki dzień zakończy się ważność biletów, zakładając, że zostaną one aktywowane na miejscu. Cały proces jest łatwy i zwykle przebiega dość sprawnie.

Można to zrobić tylko na większych stacjach, a ich lista jest dostępna na stronie japanrailpass.net. W tym roku wymienialiśmy voucher na stacji Ueno i były tam dostępne 4 kolejki. Wymiany dokonywało się w okienkach najbardziej na lewo. Były one dość dobrze oznaczone i wyróżniały się dużą liczbą kolejkujących się obcokrajowców z paszportami w rękach. Co jakiś czas wychodziła obsługa, która formowała kolejkę, udzielała niezbędnych informacji i przekierowywała zagubione osoby.

Właściwy JR Pass ma postać małego kartonika, czarnego z jednej strony i zielonkawo-niebieskiego z drugiej. Można go używać w automatycznych bramkach biletowych z zieloną strzałką na boku (nie z napisem „IC”).

JR Pass wygląda identycznie jak potwierdzenie rezerwacji miejsca w shinkansenie, więc trzeba uważać, żeby przypadkiem po odbytej podróży nie wyrzucić biletu zamiast karty z rezerwacją miejsca. Zgubionego JR Passa nie można wystawić ponownie, nawet jeżeli posiada się jego zdjęcie, czy ksero. Można jednak uszkodzony JR Pass wymienić, jeżeli automatyczne bramki przestają go akceptować.

W tej chwili JR Pass nie zawiera już imienia i nazwiska. Można poznać do kogo należy dany bilet po cyfrach w lewym dolnym rogu. Pierwsze 4 cyfry (do /) to końcówka numeru paszportu posiadacza, co jest istotne przy rezerwacji miejsc. Bilet jest ważny do daty podanej na bilecie WŁĄCZNIE i uprawnia na przejazd wszystkimi pociągami obsługiwanymi przez JR (za wyjątkiem shinkansenów NOZOMI oraz MIZUHO) oraz obejmuje prom na Miyajimę.

Rezerwacja miejsca w shinkansenach nie jest niezbędna. Zwykle wagony 1-5 lub 1-3 są oznaczone jako non-reserved, lub 自由席. Warto jednak pamiętać, że Japończycy muszą dopłacać za rezerwację miejsc, a my możemy je rezerwować za darmo, więc uprzejmym jest zostawić im tańszą alternatywę. Wraz ze zmianą formy JR Passa wprowadzono też możliwość rezerwacji miejsc w automatach. Wcześniej było to możliwe tylko w okienkach. Jest to jednak… umiarkowanie intuicyjny proces. Najpierw wpisujemy dla, ilu osób będziemy dokonywać rezerwacji, potem skanujemy JR Passy i wpisujemy pełny nr paszportu. Do kogo należy dany JR Pass poznajemy po lewym dolnym rogu, po końcówce numeru paszportu. Jeżeli poprawnie wpiszemy dane, to automat pozwoli nam wybrać pociąg, w którym chcemy zarezerwować miejsca. Ta część jest już szczęśliwie bardziej przyjazna. Karta z rezerwacja miejsca wygląda podobnie do JR Passa, ale nie wsadzamy jej do bramek biletowych.

Jest to pociąg jeżdżący na lotnisko Narita obsługiwany przez koleje japońskie, więc JR Pass go obejmuje. Na peronie i w pociągu co chwile można usłyszeć informację, że cały pociąg jest objęty rezerwacją miejsc. W teorii posiadacze JR Passa nie muszą rezerwować miejsc, jednak muszą ustąpić, jeżeli ktoś inny zarezerwował miejsce na którym siedzą. W praktyce obsługa jest przekonana, że wszyscy muszą mieć rezerwacje, ale też sporadycznie je sprawdzają.